Maak je eigen podcasts

Een creatieve manier om informatie tot je te nemen

Als je de ontwikkelingen van AI volgt dan heb je misschien al gehoord van NotebookLM van Google

En als je er nog niet van hebt gehoord, geen probleem.

Dit is NotebookLM:

NotebookLM is een soort notitieboek met AI-motor, gemaakt door Google. Je kunt er projecten in aanmaken door bestanden te uploaden, tekst te plakken of websites te koppelen. Vervolgens gaat de AI ermee aan de slag: samenvattingen maken, hoofdpunten structureren, vragen genereren, of je helpen bij het leren van de inhoud.

Het idee: informatie makkelijker tot je nemen — sneller snappen waar het over gaat, zonder alles zelf van A tot Z door te spitten.

NotebookLM doet dat op verschillende manieren. Je kunt in de chat vragen stellen over de documenten die je hebt toegevoegd, of het model vragen om een quiz te maken met vragen en antwoorden die passen bij de inhoud. Het kan een deep-dive samenvatting maken, of gewoon de kernpunten eruit trekken.

Maar wat mij vooral trok — en wat ik de moeite waard vond om echt te testen — is de podcastfunctie. Scrol trouwens eerst naar onderen als je meteen de podcast wilt horen, en kom dan weer terug hier naartoe om te lezen hoe de podcast werd gemaakt. Of lees gewoon verder, we komen er vanzelf wel.

AI die van een tekst een podcast maakt dus

Oke, je gaat naar notebooklm.google.com, maakt een nieuwe notebook aan, en gooit er een of meerdere bestanden in. Links voeg je content toe, midden zit een chatsysteem, en rechtsboven zit de knop waar de magie gebeurt: de podcastfunctie — eigenlijk een AI-gegenereerde dialoog die je eigen teksten bespreekt.

Er zijn twee opties. Je kunt automatisch een podcast laten genereren, waarbij een AI-man en AI-vrouw een gesprek voeren over je content. Dat klinkt heel soepel, best natuurlijk, maar ook met een Amerikaanse glans: alles is net iets te enthousiast, iets te gescript, iets te “wow, really, can you believe it?”. Als je dat niks vindt — omdat je hersenen daar een beetje van gaan klapperen — dan kun je ook eigen instructies meegeven. De toon bijvoorbeeld meer academisch maken, trager, meer inhoud, minder show. Werkt verrassend goed, en met stevig prompten kun je zelfs een podcast in het Nederlands maken. Hoewel ook dat beperkt is, want je prompt het Amerikaanse accent er nog niet goed uit merk ik.

Mijn podcast-test:
Ik kwam op Twitter twee artikelen tegen die mij interessant leken: intelligence explosion. Beetje techno-filosofisch, beetje sci-fi bijna, maar ook een interessante manier om te reflecteren op waar we met AI naartoe gaan op de lange termijn. De artikelen waren op zichzelf boeiend, maar ook wat technisch.

Ik besloot ze samen in NotebookLM te stoppen, met een aantal instructies om ervoor te zorgen dat thema’s en toon van de podcast naar mijn wens waren. Het resultaat: een aflevering waarin twee AI-stemmen in dialoog de kernpunten bespreken, verbanden leggen, en zelfs een paar implicaties benoemen. Er was een paar minuten wachten voor nodig en toen had ik een podcast van bijna een half uur. Ik heb geluisterd en ze raken de kern goed. Al blijft het natuurlijk een interpretatie: sommige nuances en kritische vragen uit de originele artikelen zijn minder scherp in de podcast verwerkt.

The good, the bad…
NotebookLM helpt me om informatie anders tot me te nemen. Lezen vraagt een bepaalde focus, een bepaalde tijd, een bepaalde plek. Luisteren kan op de fiets, met je ogen dicht op de bank, tijdens de afwas. Het feit dat ik nu een paper, een boek of een Wikipedia-artikel kan uploaden en er een beluisterbare, semi-menselijke podcast van kan laten maken — dat is niet alleen handig, dat is ook gewoon een totaal nieuwe workflow.

Maar.

Er zit ook een grens aan. De podcasts zijn inhoudelijk goed genoeg, maar niet briljant. De stemmen zijn natuurlijk, maar niet subtiel. De toon is sociaal en licht verteerbaar, maar mist soms academische afstand. En vooral: de workflow is nog niet geïntegreerd. Je moet uploaden, tweaken, opnieuw genereren, downloaden. Het is geen “druk op de knop en klaar”. En dat is eigenlijk jammer, want de potentie is er wél.

Dit is trouwens een beperking die je regelmatig tegenkomt bij het gebruiken van genAI. Er zijn veel stappen nodig om een simpele uitkomst te krijgen. Als je bijvoorbeeld een pdf wilt laten samenvatten moet je die eerst aan ChatGPT geven, een prompt schrijven, de samenvatting kopiëren en plakken, om hem dan pas te kunnen gebruiken. In mijn ideale wereld sleep ik een pdf naar een venster, waar ik kan kiezen uit een aantal standaardprompts, en na het klikken op een daarvan kan ik een nieuwe PDF of Word-bestand opslaan op de plek waar ik wil.

Er zijn inmiddels alternatieven. Eén daarvan is Open NotebookLM, een open-source variant die veel toegankelijker is — geen Google-account nodig, geen gesloten ecosysteem. Maar de kwaliteit is ook duidelijk minder. De audio klinkt vlakker, het script is minder coherent, en de afwerking laat te wensen over. Toch: als voorbeeld van hoe AI toegankelijk gemaakt kan worden, vind ik het veelbelovend.

Je vindt de artikelen hier; Three Types of Intelligence Explosion, en hier Preparing for the Intelligence Explosion. Interessant als je een idee wilt krijgen wat er mogelijk aan de verre horizon staat te gebeuren met genAI.

De podcast kun je hier beluisteren:

Ten slotte
Het is fascinerend dat AI dit nu al kan, en we kunnen er veel meer mee dan tot nu tot wordt gedaan vermoed ik. Niet alleen voor entertainment of efficiëntie, maar ook om op een heel andere manier informatie tot ons te nemen.

Maar misschien denk jij daar heel anders over. Misschien staan we wel aan het begin van een heel nieuw genre: podcasts die niet door mensen, maar over mensen gemaakt worden. Wie weet hoe dit zich ontwikkelt.

Dus: wat denk jij? Is het een gimmick? Of zie je er wat in?